Сургалтын хэрэглэгдэхүүн

Бага насны хүүхдийн нийгэмшихүйн хөгжлийг дэмжих агуулга бүхий бодит дүрслэлтэй, "Эвтэй байхад суралцъя" цуврал номтой танилцана уу.

Бусдын мэдрэмжийг чин сэтгэлээсээ ойлгох, бусдын оронд өөрийгөө тавьж бодож сурахад нь туслах болно.

• Хүүхдийн нас, сэтгэхүйн онцлогт нийцсэн, бодит зураг, дүрслэлтэй
• Болох болохгүйн ялгааг бага балчраас нь ойлгуулах ач холбогдолтой
• Хүүхдийн гараараа хийдэг олон үйлүүдийг дүрслэн харуулсан
• Бататгал тоглоомын аргуудтай
• Эцэг эхэд зориулсан зөвлөмж хэсэгтэй

Бага насны хүүхдийн нийгэмшихүйн хөгжлийг дэмжих агуулга бүхий бодит дүрслэлтэй, "Эвтэй байхад суралцъя" цуврал номтой танилцана уу.

Хүүхдүүдэд бусдын ялгаатай болон ижил төстэй чанаруудыг ойлгож, талархалтай хандахад сургах ач холбогдолтой. 

• Хүүхдийн нас, сэтгэхүйн онцлогт нийцсэн, бодит зураг, дүрслэлтэй
• Болох болохгүйн ялгааг бага балчраас нь ойлгуулах ач холбогдолтой
• Хүүхдийн гараараа хийдэг олон үйлүүдийг дүрслэн харуулсан
• Бататгал тоглоомын аргуудтай
• Эцэг эхэд зориулсан зөвлөмж хэсэгтэй

Бага насны хүүхдийн нийгэмшихүйн хөгжлийг дэмжих агуулга бүхий бодит дүрслэлтэй, "Зөв үйл" зурагт номтой танилцана уу.

Хөлөө бусдыг өвтгөхөд бус харин хөгжилтэйгөөр ашиглаж сурахад дэм болно.

• Хүүхдийн нас, сэтгэхүйн онцлогт нийцсэн, бодит зураг, дүрслэлтэй
• Болох болохгүйн ялгааг бага балчраас нь ойлгуулах ач холбогдолтой
• Хүүхдийн гараараа хийдэг олон үйлүүдийг дүрслэн харуулсан
• Бататгал тоглоомын аргуудтай
• Эцэг эхэд зориулсан зөвлөмж хэсэгтэй

Эх хэлнийхээ үнэт чанарыг ойлгуулахад туслах ном.

Мөрөөдөлдөө хүрэх тасалбараа авахын тулд үсгээ хэрхэн цуглуулах талаар үйл явдал өрнөнө...

Бага насны хүүхдийн нийгэмшихүйн хөгжлийг дэмжих агуулга бүхий бодит дүрслэлтэй, "Зөв үйл" зурагт номтой танилцана уу.

Бяцхан гараараа хөгжилтэй, халамжтай үйл хийхэд уриалан дуудаж, бусдыг цохих хэзээд буруу зүйл гэдгийг ойлгоход тустай.

• Хүүхдийн нас, сэтгэхүйн онцлогт нийцсэн, бодит зураг, дүрслэлтэй
• Болох болохгүйн ялгааг бага балчраас нь ойлгуулах ач холбогдолтой
• Хүүхдийн гараараа хийдэг олон үйлүүдийг дүрслэн харуулсан
• Бататгал тоглоомын аргуудтай
• Эцэг эхэд зориулсан зөвлөмж хэсэгтэй

Уншигч та өөрөөсөө "Эх орон гэж юу вэ?" хэмээн асууж үзээрэй. Эл асуултад хариулах тийм ч амархан биш болов уу. Хүүхдийн номын Жангар редакц чухамхүү энэ асуултад хариулахад туслах "Эх орон" танин мэдэхүйн зурагт номыг бүтээлээ.

"Хүмүүсээс өмнө дэлхий ертөнц ямар байв? Хүн төрөлхтөн хэрхэн соёл иргэншлийг бүтээв?Монголчууд бидний соёл, бидний өнөөдөр яаж бүрэлдэн тогтов?" Энэхүү номыг дэлгэн хүн төрөлхтөн үүссэн үеэс өнөөдрийг хүртэлх түүхээр аялж, эх орныхоо тухай ярилцаарай.

Энэ бол өөрийгөө иддэг ер бусын ном.

Өчүүхэн жижиг хэсэг бүр, цаашлаад номын нуруу, хавтас, хайчилж авахад гарсан өөдсүүдийг хүртэл дахин боловсруулж ашиглах боломжтой. Алхам алхмаар хийх энгийн зааварчилгааг даган хуудас бүрээс дахин ашиглах цаас, органик жортой карт, хог түүх уриалга гэх мэт эх дэлхийгээ хайрлан хамгаалахад туслах олон зүйлийг бүтээн суралцаарай.

Олон жижиг үйлдэл нэг том өөрчлөлт авчирдгийг санаж, УНШЪЯ, ХИЙЕ, ХАМГААЛЪЯ!

Энэ бол бүтээл болдог ер бусын ном.

Яагаад вэ гэж үү? Алхам алхмаар хийх энгийн зааварчилгааг даган хуудас бүрийн хайчлах хэсгүүдээр пуужин, оньст гар, одны орд харагч гэх мэт олон сонирхолтой зүйлийг бүтээцгээе. Энэхүү номыг зөвхөн унших бус бүтээлч чадвараа хөгжүүлж, дахин ашиглах боломжтой байгальд ээлтэй 30 гаруй гайхалтай бүтээлийг урлан эх дэлхийгээ хайрлаарай.

Олон жижиг үйлдэл нэг том өөрчлөлт авчирдгийг санаж, УНШЪЯ, ХИЙЕ, ХАМГААЛЪЯ!

Бид үргэлж л дасал болсон хэв маягаар хүүхэдтэйгээ харьцдаг. Дасал болсон зүйл хүнд үргэлж л амар санагддаг. Гэвч дасал болчихвол хүн асуудлыг олж хардаггүй. Надаар зогсохгүй олон хүн ижил төстэй учраас зүгээр л гэж боддог. Тав тухтай орчин, амар тайван нөхцөлд зуршлаасаа салахыг хүсдэггүй. 
 
Харин зуршил болсон арга барил тань хүүхэдтэйгээ харьцах, тэднийг хүмүүжүүлэхэд заримдаа бусад хүмүүстэй харьцахад хүртэл тийм сайн арга биш байдаг. Тэр аргаараа хүүхдээ хайрлаж байна гээд эсрэгээрээ сэтгэлийн шарх өгдөг тохиолдол олон. Рефлексээрээ хэлчихдэг зуршил болсон үгнээсээ нэг алхам ухраад үзээрэй. Нэг л маягаар яривал үр дүн нь байнга ижилхэн байхаас өөр аргагүй. Хараахан эвгүй санагдаад амнаасаа унагаж чадахгүй байгаа тэр үгийг хатуу чихэр хүлхэж байгаа мэт амандаа өнхрүүлээд үзээрэй. 

У Инь Ён бол эрүүл мэндийн шинжлэх ухааны доктор, хүүхэд өсвөр насны сэтгэцийн эрүүл мэндийн мэргэжилтэн, Ёнсэй Их сургуулийн Анагаахын шинжлэх ухааны сургуулийн төгсөгч, мөн энэ сургуульд магистрын зэрэг хамгаалж, Корей их сургуульд анагаахын ухааны докторын зэрэг хамгаалсан хүндтэй хүн билээ. Бид түүнийг “Миний алт шиг хүүхэд” нэвтрүүлгийн У доктороор нь мэдэх билээ.

Хүүхдэд зориулсан чанартай агуулга бүхий зурагт ном бүтээхэд юу шаардлагатай вэ?

Урлаг, утга зохиолын ангийн оюутнуудад болон зурагт номын зохиолч, зураачдад зориулагдсан энэ номыг Раскин Их Сургуулийн Урлагийн сургуульд иллюстрэшний салбарын профессороор багшилдаг Мартин Сализбюри бичсэн юм.

Номд хэвлэн нийтлэх үйл явц болон ном бүтээх бүтээлч процессоос гадна Жон Классен, Оливер Жефферс, Биатрис Альманя гэх зэрэг дэлхийд нэртэй зураач, зохиолчид болон Puffin Picture Books, Thames and Hudson, Enchanted Lion Books гэх зэрэг хэвлэн нийтлэгчдийг оролцуулсан 15 кэйс стадиг багтаажээ.

Араатнуудын хачин жигтэй амьдрал, үй олноороо хөл дор аж төрдөг, өчүүхэн бяцхан шавжны ертөнц, жигүүртэн шувуудын гайхам амьдрал гэх зэрэг Юваль Цоммер зохиолч, зураачийн алдартай цуврал ном Гэрэнд ирлээ.

Хүүхдийнхээ байгалийн нууц руу өнгийх аяллыг нь энэ номуудын тусламжтай улам нээж өгөөрэй.

Цаасны инженерчлэлийн гайхамшигт бүтээл. Энэхүү өвөрмөц, интерактив номын хуудсыг эргүүлэх бүрдээ планетариумаар харагдах одны орд, геометрийн дүрст генератор, урт удаан он жилүүдийн цаг тооны бичиг, мессеж код тайлагч, дуу чангаруулагч өсгөгч гэх зэрэгтэй танилцах боломжтой.

Өдөр тутмын зүйлсийн хэрхэн ажилладагийг энэхүү алмайруулам цаасан бүтээлийн тусламжтай танилцуулахад хүүхэд ойлгохгүй байна гэж үгүй. 

3-7 насны хүүхдүүдэд зориулсан гар зүгшрүүлэх зорилготой, амьтдыг будан, хөнгөн хөгжилтэйгээр суралцаж болох дасгал ажлын ном.

3-7 насны хүүхдүүдэд зориулсан гар зүгшрүүлэх цагаан толгойн үсгийг хөнгөн хөгжилтэйгээр суралцаж болох дасгал ажлын ном.

Энэхүү номыг уншсан хүүхэд бүр баяр хөөр, аз жаргалыг мэдэрч тайвширдаг байгаасай. Тэдний сэтгэхүй, бүтээлч сэтгэлгээ нь хөгжихөд бага ч болов тус болоосой, эцэг эхчүүд хүүхэдтэйгээ хамт уншаад ярилцаж, тэднийгээ ойлгож тусалдаг байгаасай гэж би хүсэж байна. Энэ л миний чин хүсэл билээ!

Ертөнцийн түүхэнд хувь нэмрээ оруулж, түүхийг бүтээлцэж ирсэн үе үеийн алдартнуудын тухай үнэн бодит мэдээлэл, өвөрмөц содон намтар цадигийг сонирхолтойгоор бичсэн байна. Дэлхийн түүхийг бүтээсэн 100 хүн ном нь тухайн хүмүүсийн бодит амьдралын түүхээр дүүрэн. Энэ ном нь шинийг нээгч эрэлхэг зоригтнууд, урам зориг хайрлагч зохион бүтээгчид, бодолд дарагдсан сэтгэгчид, манлай удирдагчид, оньсыг тайлсан бүтээгчид хэмээх хэсгүүдтэй. Дэлхийн хамгийн агуу зохион бүтээгчид, аялагчид, эрдэмтдээс эхлээд бидэнтэй нэгэн цаг үед амьдарч буй хамгийн нөлөө бүхий улс төрчид, сэтгэгчид, зохиолчид зэрэг манай дэлхийг өөрчилсөн олон арван хүний намтрыг уншиж, тэдгээр хүмүүсийн хийж бүтээсэн гайхамшигт үйл хэргүүдтэй танилцаарай. 

Амьдрал мөнхөд хувьсан өөрчлөгдөж байдаг. Гэхдээ энэ өөрчлөлт тодорхой дараалал, давтамжийн дагуу явагдана. Амьтан ургамал, хүмүүс бид ч гэсэн өсөн, үржиж эцэстээ үхэж төгсдөг. Уул, хад, гол мөрнөөс эхлээд гараг, сүүлт од, одод гээд л амьд бус зүйлс ч ялгаагүй, мөн л өсөж, үржиж эцэст нь үхэх үйл явц давтагдана. Эдгээр бүх хувьсал, өөрчлөлтийг амьдралын мөчлөг гэдэг. 

Амьдралын мөчлөгүүд өөр хоорондоо харилцан хамааралтай. Ургамал хөрснөөс ус болон шим тэжээлээ, харин нарнаас энерги авдаг. Амьтад өсөж том болохын тулд ургамал болон бусад амьтдаар хооллоно. Ихэнх ургамал шавжаар дамжуулан цэцгийн тоос хүртэх замаар нөхөн үржинэ. Харин ургамал, амьтан үхэхэд үзэгдэл нь хөрсөнд шингэн ялзмагтаж, дараагийн шинэ ургамал ургахад бордоо болно. 

Амьдралын мөчлөг ийнхүү эцэс төгсгөлгүй хувьсан өөрчлөгдөж буйг бид ойр тойрноосоо харж болно. Төрөх, өсөх үйл явц нь үхэх, илжрэх үйл явцаар нөхөгдөн тэнцвэрт шинжээ хадгалж байдаг. Амьдрал ийнхүү мөнхөд хувьсан өөрчлөгдөж байх хуультай.

Амьтдын хаант улсын тухай санаанд багтамгүй зуу зуун харьцуулалт, хачирхалтай баримтууд... 

Залаат тоншуул нэг секундэд 20 удаа тоншиж чадна. Шоргоолж идэштний хэл нь 15 ширхэг бөндгөр зайрмагийг давхарласантай тэнцэхүйц урт байдаг. Дэлхийн хамгийн удаан амьтныг та яст мэлхий гэж боддог уу? Харин яст мэлхийнээс 45 дахин удаан амьтан болох гадилан нялцгай биет 0,006 км цагийн хурдтай байдаг. Зарим шувууд нисэж байхдаа унтаж чаддаг гэвэл та итгэх үү? Уулын хараацай нисэж байхдаа нэг нүдээ анин тархиныхаа талыг ажиллуулан унтаж чаддаг гэх мэт амьтдын тухай маааааш олон сонирхолтой зурган харьцуулалт, мэдээ мэдээллийг энэхүү номоос уншиж мэдэх боломжтой юм.

DK олж мэд! Умард болон өмнөд туйл ном нь туйлын тухай гайхалтай баримтууд, сонирхолтой гэрэл зургуудыг багтаасан төдийгүй нимгэн ч гэлээ өргөн агуулгатай ном юм.
Умард болоод Өмнөд туйлийн тухай олон сонирхолтой баримттай танилцаарай. Жишээ нь: Евроазиас умард туйлд нүүн очсон хүмүүс бол анхны туйл судлаачид төдийгүй тэндхийн анхны иргэд ажээ. Тэд ойролцоогоор НТӨ 2500 онд Умард туйлд хүрчээ. Гринландын нийт газар нутгийн 70 хувь мөсөн бүрхүүлтэй. Цагаан баавгай, туйлын үнэг зэрэг амьтад нь туйлын цаг уур, орчиндоо уусах мэт цагаан үс ноостой болж хувьсан өөрчлөгдсөн байдаг.
Нарнаас цацарсан, энгийн нүдээр харахын аргагүй өчүүхэн жижиг атомууд дэлхийн соронзон орон (дэлхийг тойрсон соронзон хүчний талбай)-д орж ирмэгцээ манай агаар мандлын хийн атомуудтай мөргөлдөж эмх замбараагүй хөдөлдөг юм. Энэхүү хөдөлгөөний эрчим гэрэл болж харагддагийг нь бид “Туйлын туяа” хэмээн нэрлэж хэвшжээ. Титаникийг живүүлсэн мөсөн уул Жакобшавн хэмээх мөсөн голоос тасарсан гэх мэт олон сонирхолтой баримтыг мэдэж аваарай.

Илүү ихийг олж мэдэцгээе!

"Олжмэд!'' цувралын ном тус бүрд мэдлэг сорих асуулт хариулт, он цагийн товчоон, агуу нээлтүүд, амьтад, ургамлын төрлүүдийг багтаасан зурган хүснэгт болон олж мэдсэн зүйлсээ бичих хуудас бий. Ой модонд ямар амьтад амьдардаг бол гэж сонирхож байсан уу? Эсвэл яагаад зарим модод өвөл болохоор навчсаа гөвдөг юм бол? 

Дэлхий дээрх хүчилтөрөгчийн хорин хувийг Амазоны ширэнгэн ой ялгаруулдаг. Дэлхийн шувуун төрлийн гучин гурван хувь нь Амазоны ширэнгэн ойд амьдардаг. Галд өртсөн ой мод 50-100 жилийн дараа шинээр ургаж шинэчлэгддэг. Нэг минутад тавин хөл бөмбөгийн талбайтай тэнцэхээр модыг өдөр бүр огтолж байгаа нь үнэхээр харамсмаар тоо баримт юм. Өнөө цагт эмчилгээнд хэрэглэж байгаа эмийн ургамлын 25 хувийг ширэнгэн ойгоос түүж ашигладаг. Нэг том мод дөрвөн хүний өдрийн хэрэглээний хүчилтөрөгчийг ялгаруулдаг. Хэрэв та модны тайрдастай таарвал тухайн мод хэдэн нас насалсныг тойргийнх нь тоогоор мэдэж болно. Ойролцоогоор 100 жилийн дараа ширэнгэн ой үгүй болох аюул нүүрлэж байгаа зэрэг олон сонирхолтой мэдээллийг энэхүү номоос олж уншаарай. 

Чулуун зэвсгийн үе нь хүн төрөлхтний түүхийн бараг дийлэнх үеийг хамрана. Археологчдийн малтан гаргасан эд өлгийн зүйлсэд үндэслэн бид чулуун зэвсгийн үеийн талаар мэдэж авдаг. Энд буй баримт, мэдээллийг мэдлэгийн сандаа нэмэрлэж найз нөхдөдөө ярьж өгөөрэй. Неандерталь хүмүүс хүйтэн агаарт амьсгалахад тохиромжтой том хамартай байжээ. Обсидиан чулуу бол дэлхий дээрх хамгийн хурц ирмэгтэй материал. Чулуун зэвсгийн үеийн хүмүүс обсидиан чулуу ашиглан маш хурц ирмэгтэй хутга хийдэг байв. Өнөөдөр ч гэсэн энэ чулуугаар хийсэн хутгаар нарийн мэс заслыг гүйцэтгэж байгаа гэх зэрэг олон мэдээллүүд энэ номд бий. 

Энэхүү номд хөгжилтэй баримт, гайхалтай зураг, асуултууд багтаасан бөгөөд чулуун зэвсгийн үе гэж хэдий үеийг хэлдэг, чулуун зэвсгийн үеийн хүмүүс хэрхэн, хаана амьдарч байсан, мөстлөгийн үеийн тухай, чулуун зэвсгийн үеийн амьтад, арслан зааны тухай, багаж хэрэгслээ хэрхэн урладаг, чоныг хэрхэн гаршуулсан, тэр үеийн хувцас, сүсэг бишрэл, агуйн сүг зураг, анхны фермерүүдийн тухай бүхнийг олж мэдээрэй. 

''Мэргэжилтэнтэй танилцана уу'' хэсгээс Лондон хотын музейн ажилтан Доктор Бекки Скотийн тухай уншаарай. Тэрээр Неандертал хүний судлалаар мэргэжсэн бөгөөд тэдний хэрэглэж байсан чулуун зэвсгийг нарийвчлан судлах замаар Английн суваг хавийн нутагт хэрхэн амьдарч байсныг нь илрүүлэхээр ажиллаж байгаа юм. Энэхүү ном нь түүхийн хичээлийн гарын авлага, мэргэжил сонгох, мэдлэгээ тэлэх зэрэг олон талын ач холбогдолтой.

Дэлхийн хамгийн өндөр уул юу вэ гэдгийг мэдэхийг хүсэж байсан уу? Эсвэл хамгийн том тивийг ч юм уу? 

Энэхүү номоос бидний одоо амьдарч буй дэлхий хэрхэн яаж бий болсон, юу юунаас тогтдог, ямар ямар амьтан ургамал байдаг зэргийг олж мэдэх боломжтой юм. Дэлхий дээрх халуун цөмөөс эхлээд түүний гадаргууг бүрхсэн уулс, цөл, далай хүртэл ямар бүтэцтэй болох, яагаад улирал солигддог, усны эргэлт хэрхэн ажилладаг, яагаад хүн ам маань өсөн нэмэгдэж байгааг өнгөт зураг дүрсний тусламжтайгаар ойлгоход хялбар аргаар тайлбарласан тун сонирхолтой ном юм.

Амьтад ном нь олон сонирхолтой баримт, зургуудыг багтаасан бөгөөд уг номоос амьтад гэж юу вэ, түүний дотор сээр нуруутан, хөхтөн амьтад хаана амьдардаг, шувууд, хэвлээр явагчид, хоёр нутагтан, загас, сээр нуруугүй амьтад, шавж болон амьдрах орчны төрлүүд, дасан зохицолт зэрэг олон зүйлийн талаар олж мэдээрэй. 

Манай дэлхий дээр сая сая төрлийн амьтад амьдардаг бөгөөд төрөл тус бүрийг зүйл хэмээн нэрлэнэ. Шоргоолжноос эхлээд заан хүртэлх бүх амьтдад цөөн хэдий ч адил төстэй зүйлс байдаг. Жишээ нь: нарны гэрлээс энерги авдаг ургамлаас бусад бүх амьтад амьд үлдэхийн тулд бусад амьд биетийг иддэг байна. Ургамал нүүж чаддаггүй байхад амьтад нэг газраас нөгөө рүү нүүдэллэдэг. 

“Мэргэжилтэнтэй танилцана уу” хэсгээс Оксфордын их сургуулийн дэргэдэх ''Зэрлэг Байгаль Хамгааллын Судалгааны Нэгдэл''-ийн захирал, профессор Дэвид Макдоналдын ярилцлагыг уншаарай. Түүний багийнхан дэлхий дээрх олон төрлийн амьтдыг судалдаг бөгөөд онцгойлон арслангийн талаар судалгаа хийдэг.

Шинжлэх ухааны ертөнц гайхамшигтай сонирхолтой зүйлсээр дүүрэн. Аянга цахилгаан яагаад цахилдаг, дэлхийн татах хүчний онолыг хэн анх нээснийг мэдмээр байна уу? Тэгвэл шинжлэх ухааны гайхамшигт нээлтүүдийн талаар танин мэдэж, мэдлэгээ сориорой. 

Энэхүү ном олон чухал нээлтүүдийг зураг болон товч тайлбаруудаар харуулсан бөгөөд хэн, хэзээ ямар нээлт хийснийг харуулах он цагийн товчоон, асуулт, хариултыг багтаасан юм. Тахиа өглөө яаж биднийг сэрээдгийг шинжлэх ухаан тайлбарлана. Тахианы хошуунаас гарсан дууны долгион агаараар дамжин чихэнд хүрнэ. Унтраалганы товчлуурыг дарснаар цахилгаан гүйдэл хэлхээгээр хэрхэн гүйж гэрэл хэрхэн асаахыг шинжлэх ухаан ойлгуулна. Хувцас биеийг хэрхэн дулаан байлгадгийг ч шинжлэх ухаан тайлбарладаг. Бид яагаад өдөр бүр хоол идэх ёстойг мөн л шинжлэх ухаан хэлж өгнө. Хөдлөх, өсөх, дулаацахад хэрэгтэй энерги, эрчмийг хоол тэжээл агуулдаг гэх мэт олон мэдээллүүд бий. 

"Мэргэжилтэнтэй танилцана уу" хэсгээс Их Британи улсын Лондонгийн эзэн хааны коллежийн материал судлалын эрдэмтэн Доктор Сьюз Кундутай хийсэн ярилцлагыг уншаарай.

Робот хэр хурдан гүйж чаддагийг чи мэдэх үү? Эсвэл хиймэл оюун ухаан гэж юу болохыг? 

21-р зуунд дэлхий шинэчлэгдэн өөрчлөгдөж, бидний төсөөлж ч байгаагүй олон сонирхолтой нээлт хийгдэж, техник технологийн олон гайхалтай шинэ бүтээл бий болсоор байна. Үүний нэг бол яахын аргагүй робот билээ. Энэхүү номоор дамжуулан роботыг хэрхэн хийдэг вэ, хийхэд хэр хугацаа зарцуулах вэ, тэд хүмүүст яаж тусалдаг вэ, ирээдүйд роботууд яаж шинэчлэн өөрчлөгдөх вэ гэх мэт сонирхолтой асуултын хариултыг олж мэдэх болно. Хөгжилтэй асуулт хариулт, хамгийн сүүлийн үеийн мэдээ мэдээлэл, сонирхолтой зургаар дүүрэн тул хэнийг ч хэзээ ч уйдаахгүй.

Хүний бие номд эд эсээс эхлэн тархи хүртэл бие махбодын бүх зүйлийг багтаасан тул хүүхдүүдэд хүний бие хэрхэн ажилладаг талаар тодорхой ойлголт өгөх болно. 

Эхийн хэвлий дэх ургаас эхлээд насанд хүрсэн хүний биеийн ясны бүтцийг хүртэл тайлбарлаж өгсөн тул үнэхээр сонирхолтой биш гэж үү? Хүн хэрхэн таван мэдрэхүйгээ ашиглан мэдэрдэг, булчин шөрмөс гэж юу вэ, хоол боловсруулах эрхтэн тогтолцоо хэрхэн ажилладаг талаарх нарийн төвөгтэй ойлголтыг хүртэл хялбар аргаар өнгөт зураг дүрс, тодорхой баримт ашиглан тайлбарласан тул хэн ч уншсан амархан ойлгох болно.

Жангар хүүхдийн номын редакц 'Дэлхийн шилдэг үлгэрүүд' цувралын хүрээнд 'Маршакийн үлгэрүүд'-ийг эх хэлнээс нь орчуулан, зураг дизайныг нь бүрэн шинэчлэн уншигч хүүхдүүддээ өргөн барьж байна. Түүний үлгэрүүдийг олон үндэстний үе үеийн хүүхэд багачууд амтархан уншдаг билээ. Энэ номонд Муурын байшин, Борогчин тахиа ба нугасны арван дэгдээхий, Арван хоёр сар, Тэнэг бяцхан хулганы үлгэр, Бяцхан цамхаг гэсэн нийт 5 үлгэр багтсан байна.

Жангар хүүхдийн номын редакцаас хүүхэд багачууд та бүхэндээ Германы алдарт зохиолч ах дүү Гримм (Жакоб Гримм, Вилгельм Гримм)-ийн “Ойн гурван бяцхан эр”, ”Чоно ба долоон ишиг”, “Эрхийн чинээ хүү”,“Улаан малгайт”, “Хэнзель, Гретель хоёр”, “Гаргүй охин”, “Бремений хөгжимчид”, “Аз жаргалд умбасан Ханс хүү” хэмээх үлгэрүүдийг толилуулж байна. Эдгээр үлгэрүүд нь одоо ч хүн төрөлхтний хамгийн сонсох, унших дуртай үлгэрүүд хэвээр байгаа билээ.

Монгол ардын үлгэр нь уран яруу хэллэг, хурц тод дүрслэлээрээ бусад орны үлгэрүүдээс ялгарахаас гадна хүүхдийн хийсвэрлэн бодох сэтгэлгээг хөгжүүлж, тэдний сэтгэл зүйг зөв төлөвшихөд ихээхэн үүрэг гүйцэтгэдэг. Монсудар хэвлэлийн газар, Жангар хүүхдийн номын редакц та бүхэндээ 'Монгол ардын шилдэг үлгэрүүд'-ээ хүргэж байна. Бидний аав ээж, эмээ өвөө бүгд эдгээр үлгэрүүдийг сонсож, үр ачдаа ярьж өгсөөр өнөөг хүрсэн байдаг. Үлгэр сонсох дуртай хүүхэд номонд хайртай болдог бөгөөд ном уншдаг хүүхэд хүнийг хайрлах, өрөвдөх, нинжин сэтгэлтэй болж өсдөг билээ.

Энэхүү ном нь Хүүхдийн эрхийн тухай конвенцод заасан хүүхдийн эрхийг таниулах зорилготой дасгал ажил, хөлөгт тоглоом, стикертэй бүтээлч ном юм.

Тус номын онцлог нь:

🍭 цаасан чимэглэл
🍭 ой тогтоолтын тоглоом
🍭хөлөгт тоглоом гэх мэт хүүхдийн анхаарлыг төвлөрүүлэх, гарын жижиг булчингуудыг хөгжүүлэх дасгал ажлуудтай бөгөөд олон төрлийн стикертэй.

4-с дээш насны хүүхдүүдэд тохиромжтой.

🍭 Энэхүү бүтээлч номын онцлох давуу тал нь урлалдаа ашиглах цаасыг номноос маш хялбараар салгахад зориулсан нугалаастай. Тус нугалаасын дагуу салгаад бүтээлээ хийх учраас ном урагдахгүй, саглагар цаас үлдэхгүй.

Макс хүү ээжийгээ шалсаар дэлгүүр хамт явах ч удалгүй залхаж ядарна. Ээж нь тоглоомын талбайд танил хүүхдүүдтэй нь хамт орхисны дараахан бороо орж эхлэв. Хүү ганцаар үлдэж, жиндэж уйлна. Энэ үеэр зүс таних төдий нэг ах дөхөж ирэн “гэрт чинь хүргээд өгье, машинд суугаач” гэнэ. Макс хүү хариуд нь юу гэж хэлэх бол?

...

Бага насны хүүхдүүдийг зоригжуулах өгүүллэгүүд

Орой бүр жаалхан үрдээ нэг минутыг зориулахад туслах нандин бүтээл. Гэр бүлдээ, өхөөрдөм хүүдээ, охиндоо үдэш бүр уншиж өгөх зугаатай түүхүүд таныг болон бяцхан үрийг тань хүлээж байна. Анаашны тугал Ноло, хурга Бабур, Бон зулзаган үлэг гүрвэл, усны үхрийн тугал Хоопла, зогой Слай, ихэр унага Зиг, Заг зэрэг амьтадтай бүтэн жилийг зугаатай, хөгжилтэй өнгөрөөгөөрэй. *Гэрэлт цох* арлын эдгээр найзуудын тухай адал явдал, нөхөрлөлийн үнэ цэнийг харуулсан хайрлам түүхүүд танай гэр бүлийг 1 сарын 1-нээс авхуулаад 12 сарын 31 хүртэл огтхон ч уйдаахгүй гэдгийг хэлье.

Найз нөхдийн нандин холбоо, бие биедээ туслахын сайхныг балчир хүүхдүүдэд ойлгуулах 10 үлгэрийг таны урд дэлгэе. Ойн амьтадын дүрээр үлгэр бүр өмнө тань амилна. Хайрлам түүхүүдийг өхөөрдөм хүүхдүүддээ ярьж өгөөрэй. Хамгаас сайхан цаг хугацааг танай гэр бүлд бэлэглэнэ гэдэгт бид итгэлтэй байна.

Маргад болон Ананд эгч дүү хоёрын өдөр тутамын амьдралын хэв маяг, Монгол ёс заншлыг сонирхолтойгоор дүрслэн харуулахаас гадна Англи хэл дээрх Монгол хүүхдийн зурагт ном гэдгээрээ онцлог ном юм.

Уг үнэ нь нийт 3 цуврал номны үнэ болно.

Долоо хоног тутмын "Дефакто газет"-ын сонины Япон хэлний орчуулагч Т.Нямдашийн эмхэтгэсэн, НҮБ-ын Хүүхдийн эрхийн тухай конвенцыг ойлгоход хялбар байдлаар танилцуулан бичсэн хүүхэд болон эцэг эхчүүдэд зориулсан зурагт ном хэвлэгдэн гарлаа.

Уг номд конвенцын заалт тус бүрд 8-13 насны хүүхдүүд болон мэргэжлийн зураачийн зурсан зургуудыг оруулж өгсөн бөгөөд, хүүхдүүд ээж аавтайгаа хамт уншиж, харилцан ярилцахад зориулагджээ.

Бид өөрсдийн амьдралыг туулж өнгөрүүлэх замдаа өндөр, нам, том, жижиг олон ханатай нүүр тулдаг. Сэмээрхэн ажвал тэрхүү хана голдоо нэг хаалгатай. “Сэтгэлийн” тэрхүү хаалгыг онгойлгохын тулд бидэнд юу юунаас илүү зориг хэрэг болно. Зохиогчид энэ түүхээр дамжуулан хүн бүрийг эрүүл, нүд гэрэлтэм инээмсэглэж, хүсэл мөрөөдлөө биелүүлж яваасай хэмээн хүсжээ. Тэд энэ бүтээлээ өөрсдийн хөвгүүд болох Филлип, Ноа хоёртоо зориулан бүтээсэн бөгөөд Сөүлийн Гэгээн Мария эмнэлгийн хорт хавдрын тасагт эмчлүүлж байсан хүүхдүүдэд заадаг байсан “Супер автомат машин” хэмээх гар урлалын хичээлээсээ урам авч зурагт номоо бүтээжээ. Зориг, зүрхийг гаднаас биш дотроосоо хайх аяллын тухай сэтгэлд дулаан түүхийг номын гол дүр Филип, Ноа хоёртой хамт хийгээрэй.

Өнөөдөр дэлхий нийтээрээ бага боловсролыг сурлагын дүн бус, суурь хүмүүжлийн хэм хэмжээгээр үнэлж эхлээд буйд бид их баяртай байна. Хүүхэд эргэн тойрныхонтойгоо харилцах, юу хийх, яаж тоглох гэх мэт өдөр тутмын хэвшил нь үүний суурь билээ. Гэтэл ихэнх эцэг эх хүүхдийнхээ хоол хүнс, өмсгөл зүүсгэл, дүн зэрэгт голчлон анхаарсаар энэ талын боловсролыг орхигдуулах талтай байдаг. Тиймээс хүүхдэдээ энэхүү суурь хүмүүжил, хандлагыг өдөр тутамдаа зөв арга барилаар эзэмшүүлэхэд та бүхэнд дэм болох зорилгоор '365 өдөр' хэмээх уг танин мэдэхүйн номыг эрхлэн гаргалаа.

Баа ба буюу муухай зүйл тохиолдож л байдаг, заримдаа юмс буруугаар эргэдэг. Нэг л зүйл тодорхой... хүн бүрд "баа ба" тохиолддог! Сэтгэлийн тэнхээ гэдэг нь өөрт тохиолдсон таагүй явдлыг даван туулж, бэрхшээл бүрийн дараа ахин дахин эргээд хэвийн байдалдаа орох чадварыг хэлдэг. Сэтгэлийн тэнхээтэй байна гэдэг нь төрсөн цагаас л бидэнд заяадаг зүйл биш ээ, харин асуудлыг эрүүл, эерэг арга замаар зохицуулах бүрдээ суралцаж байдаг зүйл юм. Энэхүү номд сэтгэлийн тэнхээтэй байх гэж юуг хэлж буй тухай, түүнчлэн хүүхдүүдэд сэтгэлийн тэнхээтэй байхад нь туслах, ирээдүйд тохиох "баа ба" үйл явдлуудтай өөртөө итгэлтэйгээр нүүр тулах, бэлтгэлтэй байхад нь дэм болох сайтар судалсан арга замуудыг хуваалцжээ.

Эерэг сэтгэлгээтэй байна гэдэг нь амьдралаас сайн сайхныг эрж хайн, олж харан, талархаж чаддаг байхыг хэлнэ. Эерэг сэтгэлгээ нь бидэнд өдөр бүр тохиох уналт, босолтыг даван туулж, илүү аз жаргалтай, эрүүл, шинэ зүйлд нээлттэй ханддаг байхад тусална... Гэхдээ үнэн сэтгэлээсээ байх нь хамгийн чухал! Энэхүү номд эерэг бодол, сэтгэлгээний тухай тайлбарлаж, өөрийгөө болон дэлхий ертөнцийг илүү эерэгээр харахад туслах, уг хандлагыг тэтгэн ургуулах талаар өгүүлэх юм.

Стресс гэдэг нь ямар нэг зүйлд үнэхээр их санаа зовж, тавгүйтэж байгаа мэдрэмжийг хэлдэг. Энэ бол ачаалал дарамт, асуудал бэрхшээлд үзүүлж буй ХЭВИЙН хариу үйлдэл юм. Стресс мэдэрснээр биеэ авч явах байдал, бодол, сонголт ч өөрчлөгдөж болдог. Хэдийгээр огт стресстэхгүй байж чадахгүй ч гэлээ үүнийг хэрхэн эрүүл аргаар удирдахыг сурч БОЛНО! Энэ номд стресс гэж юу болох, хэрхэн мэдрэгддэгийг тайлбарлаж, хүүхдэд стрессийг даван туулахад туслах сайтар судалсан аргуудыг хуваалцжээ.

Гашуудах гэдэг нь хүн бүрд өөр өөрөөр явагддаг үйл явц юм. Хайртай хүн нь нас барж, хайртай зүйлээ алга болгох үед удаанаар дасан зохицох тэрхүү хугацааг гашуудал гэдэг. Гашуудал нь уйтгар гуниг, хэцүү мэдрэмжүүдийн аварга том, асар өндөр давалгаанд шидэгдэж байгаа юм шиг л мэдрэгддэг. Энэхүү номд хагацал, гашуудлын тухай тайлбарлан, үүнийг хүлээн зөвшөөрч, дасан зохицоход туслах сайтар судлагдсан олон аргыг санал болгосон юм. Хүүхдүүдийг амьдралын олон өнгийг ойлгож, аливаад бэлтгэлтэй байхад тусална.

Чамтай яг адилхан хүн энэ хорвоод байхгүй! Тиймээс өөрийнхөө дотоод сэтгэл болоод гадна төрхөнд сэтгэл хангалуун байх нь чухал. Өөрийгөө үнэлэх гэдэг нь өөрийнхөө тухай юу бодох, юу мэдрэх, өөртөө хэрхэн итгэх тухай ойлголт юм. Энэ нь бидний ололт амжилт, харилцаа, сайн сайхан байдал, амьдралд зайлшгүй тохиох уналт болоод үүнийг даван туулах чадварт чухал үүрэг гүйцэтгэдэг. Энэхүү ном өөрийгөө эрүүлээр үнэлэх болон өөрийгөө дутуу үнэлэхийн ялгааг тайлбарлах бөгөөд хүүхдүүдэд (томчуудад) өөрийгөө үнэлж сурахад нь, мөн үүнийгээ сайжруулахад нь туслах судалгаанд суурилсан олон төрлийн аргуудыг санал болгоно.

Хэн нэгэнд дээрэлхүүлнэ гэдэг үнэхээр аймар зүйл. Дээрэлхүүлэх үед өөрөө өөртөө сэтгэл дундуур болчихдог. Дээрэлхэл том, жижиг гээд олон янз байдаг. Ямартай ч дээрэлхэл бол буруу зүйл бөгөөд дээрэлхүүлсэн үед тусламж хүсэх олон арга зам байдаг гэдгийг санаарай. Энэхүү номд дээрэлхэл хэрхэн яаж, бас яагаад болдгийг тайлбарлаж, дээрэлхэлд өртөж буй хүүхдүүдэд туслах сайтар судалсан арга замуудыг санал болгосон төдийгүй дээрэлхүү хүүхдүүдэд өөрийгөө ойлгох, эерэг байхад нь туслах зөвлөмж, зааврыг ч багтаасан юм.

Эелдэг зан бол зөвхөн сайхан харилцаа бус, бусдыг ойлгож халамжлах, цаашлаад өөрийгөө хайрлаж хүндлэхийн суурь юм. Хүүхдэдээ эелдэг байхыг та хэрхэн ойлгуулдаг вэ? Хүүхэд тань өөрийгөө хайрлаж, хүндэлдэг үү? Мэдрэмжийн цуврал номуудыг хүүхэд өөрт төрж буй мэдрэмжүүдээ илүү сайн ойлгож, бие даасан хүн болоход нь туслах зорилгоор бүтээсэн билээ. Мэдрэмжийн тухай ярилцсанаар гуниглах, уурлах, айх зэрэг нь хэвийн л зүйл гэдгийг ойлгоход туслах юм. Хүнд хэцүү бүхнийг тэвчээртэйгээр даван туулж сурсан хүүхэд дэлхий ертөнцийг хайрлаад зогсохгүй, аливаа харилцаанд итгэлтэй, аз жаргалтай нэгэн болдог. Өөрийгөө хүндлэн, хайрлах сэтгэлээс эелдэг, сайхан зан аяндаа л урсан гардаг. Эелдэг, сайхан сэтгэл нарны дулаан цацраг шиг хүн бүхний сэтгэлийг дулаацуулж чаддаг. Эелдэг байх гэдэг нь гуниглаж, ганцаардсан нэгэнтэйгээ сайхан бүхнээ хуваалцаж, хайрлаж халамжлах юм. Өдөр тутмын амьдрал дунд хүүхдэдээ эелдэг занг ойлгуулах хязгааргүй олон боломж бий. Эелдэг зан чанар хүүхдэд өөрийнх нь үнэ цэнийг ойлгуулаад зогсохгүй эргэн тойрны хүмүүс, тэр ч байтугай амьтдад энэрэн хайрлахуйгаар хандах сэтгэлийг бий болгодог. Хамгийн чухал нь хүүхдүүд өөрийгөө хайрлаад зогсохгүй, бүх хүмүүст сайхан сэтгэлээр хандаж, илүү сайхан дэлхий ертөнцийг бүтээх болно. Бяцхан үрстээ өгч чадах хамгийн гайхалтай зүйлсийн нэг нь тэдэнд сэтгэл санааны хувьд аюулгүй тайван байдлыг мэдрүүлэх явдал юм. Хорвоо ертөнцийг танин мэдэж, догдлон, хөөрч байгаа тэднийхээ мэдрэмжийг хуваалцаж, хүнд хэцүү үеүдэд санаа тавих нь хүүхдийнхээ сэтгэл санааг хамгаалж буй хэрэг юм. Хүүхэдтэйгээ хамт тоглож, төсөөлөн бодож, хамтдаа суралцаж, сэтгэл санааг нь зовоосон асуудлыг хамтдаа шийдэх үед тэд амар тайвныг мэдэрч, хайрлуулж, хамгаалуулж буйгаа мэдрэх болно.

Хүүхдүүд аюултай зүйлээс илүүтэйгээр бавгар сахалтай хүн, сүүдэр, чанга дуугаар ярих зэрэг энгийн л зүйлээс айдаг. Айдас хүүхдийг сул дорой, бүрэг нэгэн болгодог. Хүүхэд тань айх үед та юу хийдэг вэ? Айдсыг хэрхэн тайлбарлаж өгдөг вэ? Мэдрэмжийн цуврал номуудыг хүүхэд өөрт төрж буй мэдрэмжүүдээ илүү сайн ойлгож, бие даасан хүн болоход нь туслах зорилгоор бүтээсэн билээ. Мэдрэмжийн тухай ярилцсанаар гуниглах, уурлах, айх зэрэг нь хэвийн л зүйл гэдгийг ойлгоход туслах юм. Хүнд хэцүү бүхнийг тэвчээртэйгээр даван туулж сурсан хүүхэд дэлхий ертөнцийг хайрлаад зогсохгүй, аливаа харилцаанд итгэлтэй, аз жаргалтай нэгэн болдог. Өөрийгөө үнэлж, өөртөө итгэснээр сэтгэл түгшихээ больдог. Харин хүүхдүүд төсөөлөн бодох чадвар сайтай учир аалз, аянга цахилгаан, харанхуйд ганцаараа байх... гэх мэт маш олон зүйлээс байнга айж байдаг. Тиймээс хүүхдийнхээ юунаас айдаг, яагаад айдаг тухай анхааралтай сонссоноор тэд айдсаасаа ичиж зовохоо больж, хайрлуулж, хамгаалагдсан гэдгээ мэдрэх болно. Айх мэдрэмжийн тухай хүүхэдтэйгээ ярилцаж байгаарай. Ингэснээр хүүхэд тань айдастай нүүр тулж, айдсыг өөрөө зохицуулж чадна гэсэн итгэлтэй болох болно. Үүний үр дүнд айдсын мэдрэмж арилан алга болдог. Бяцхан үрсээ эрүүл саруул, жаргалтай тайван өсгөхөд чухал шаардлагатай зүйлсийн нэг нь тэдэнд сэтгэл санааны хувьд аюулгүй тайван байдлыг мэдрүүлэх явдал юм. Хорвоо ертөнцийг танин мэдэж, догдлон, хөөрч байгаа тэднийхээ мэдрэмжийг хуваалцаж, хүнд хэцүү үеүдэд санаа тавих нь хүүхдийнхээ сэтгэл санааг хамгаалж буй хэрэг юм. Хүүхэдтэйгээ хамт тоглож, төсөөлөн бодож, хамтдаа суралцаж, сэтгэл санааг нь зовоосон асуудлыг хамтдаа шийдэх үед тэд амар тайвныг мэдэрч, хайрлуулж, хамгаалуулж буйгаа мэдрэх болно. Хүүхдээ өөртөө итгэлтэй хүн болгохын тулд бүтэлгүйтэл, алдаа, ялагдал, ичгэвтэр байдал, хүнд хэцүү үеийг даван туулахад нь туслаарай. Энэ нь сайхан бүхнийг мэдрэх хийгээд хамгийн шилдэг нэгэн байхаас ч илүү чухал зүйл юм. Айдас, уур уцаар, уйтгар гуниг зэрэг таагүй мэдрэмжүүдийнхээ учрыг хүүхэд өөрөө олж чадна гэдэгт итгэснээр сэтгэл зүрхний амар амгаланг мэдэрч, амьдарч буй хорвоо ертөнцөө байгаагаар нь хүлээн авч чаддаг билээ.

Хүүхэд өөрт нь цаг гаргахгүй байх, өвдөөд гэртээ хэвтэх зэрэг бидний анзаардаггүй зүйлсээс ганцаардлыг мэдэрч байдаг. Тэд энэхүү мэдрэмжээ хараахан илэрхийлж сураагүй байгаа учир та энэ үед нь заавал тусалж, дэмжээрэй. Мэдрэмжийн цуврал номуудыг хүүхэд өөрт төрж буй мэдрэмжүүдээ илүү сайн ойлгож, бие даасан хүн болоход нь туслах зорилгоор бүтээсэн билээ. Мэдрэмжийн тухай ярилцсанаар гуниглах, уурлах, айх зэрэг нь хэвийн л зүйл гэдгийг ойлгоход туслах юм. Хүнд хэцүү бүхнийг тэвчээртэйгээр даван туулж сурсан хүүхэд дэлхий ертөнцийг хайрлаад зогсохгүй, аливаа харилцаанд итгэлтэй, аз жаргалтай нэгэн болдог. Өөрийгөө хүндэлж, хайрлаж сурснаар хүүхэд ганцаардлыг даван туулах хүчтэй болдог. Ямар ч хүн үргэлж жаргалтай байдаггүй бөгөөд таагүй мэдрэмжүүд хэсэг хугацааны дараа арилан алга болдгийг хүүхдэдээ заавал ойлгуулаарай. Түүнчлэн өөрийнх нь үнэ цэнийг ойлгуулж, өөрийгөө хэрхэн хайрлахыг заах хэрэгтэй. Ингэснээр тэд ганцаардлыг хэвийн л зүйл хэмээн хүлээн авч чадах бөгөөд сөрөг мэдрэмжээ өөрөө зохицуулж сурах болно. Өөрийн үнэ цэнээ мэддэг хүнд ганцаараа аль эсвэл хүмүүстэй байх эсэх нь тийм ч чухал биш билээ. Бяцхан үрстээ өгч чадах хамгийн гайхалтай зүйлсийн нэг нь тэдэнд сэтгэл санааны хувьд аюулгүй тайван байдлыг мэдрүүлэх явдал юм. Хорвоо ертөнцийг танин мэдэж, догдлон, хөөрч байгаа тэднийхээ мэдрэмжийг хуваалцаж, хүнд хэцүү үеүдэд санаа тавих нь хүүхдийнхээ сэтгэл санааг хамгаалж буй хэрэг юм. Хүүхэдтэйгээ хамт тоглож, төсөөлөн бодож, хамтдаа суралцаж, сэтгэл санааг нь зовоосон асуудлыг хамтдаа шийдэх үед тэд амар тайвныг мэдэрч, хайрлуулж, хамгаалуулж буйгаа мэдрэх болно. Хүүхдээ өөртөө итгэлтэй хүн болгохын тулд бүтэлгүйтэл, алдаа, ялагдал, ичгэвтэр байдал, хүнд хэцүү үеийг даван туулахад нь туслаарай. Энэ нь сайхан бүхнийг мэдрэх хийгээд хамгийн шилдэг нэгэн байхаас ч илүү чухал зүйл юм.

Аз жаргал гэдэг өөртөө сэтгэл хангалуун байхаас эхэлнэ. Жаргалтай хүүхдүүд намрын навчис, багваахай цэцэг, хөөцөлдөж тоглох гээд л жижигхэн зүйлсээс ч хөөр баярыг мэдэрч, инээж хөгжилдөх, тоглож наадаж чаддаг. Аав, ээж хоёрынх нь нэг ч болов хүүхдээ тусгайлан анхаарч, хоёулхнаа байх цаг гарган, санаа тавьж, дэмждэг бол хүүхэд эрхэм чухал хүн гэдгээ мэдэрч, эелдэг зөөлөн, нээлттэй, бусдыг ойлгож, хүндэлдэг нэгэн болж өснө. Жаргалтай хүүхдүүд өөртөө итгэлтэй, тийм ч учраас бэрхшээл саад тохиолдоход даван туулах хүчтэй хүн болж өсдөг ба үүнийхээ ачаар элдэв дэмий айдас, эргэлзээнд авталгүйгээр амьдралд, аливаад нээлттэй хандаж сурдаг. Хүүхдээ өөртөө итгэлтэй хүн болгохын тулд бүтэлгүйтэл, алдаа, ялагдал, ичгэвтэр байдал, хүнд хэцүү үеийг даван туулахад нь туслаарай. Энэ нь сайхан бүхнийг мэдрэх хийгээд хамгийн шилдэг нэгэн байхаас ч илүү чухал зүйл юм. Айдас, уур уцаар, уйтгар гуниг зэрэг таагүй мэдрэмжүүдийнхээ учрыг хүүхэд өөрөө олж чадна гэдэгт итгэснээр сэтгэл зүрхний амар амгаланг мэдэрч, амьдарч буй хорвоо ертөнцөө байгаагаар нь хүлээн авч чаддаг билээ.

Шинэ тоглоом, гоё хувцас гээд л хүүхдэд атаархах зүйлс олон бий. Атаархал энгийн л зүйл боловч хүүхдийг өөртөө итгэлгүй болгож, өөрийгөө голох айдсыг бий болгодог. Хүүхдээ атаархах үед та хэрхэн хүлээж авдаг вэ? Мэдрэмжийн цуврал номуудыг хүүхэд өөрт төрж буй мэдрэмжүүдээ илүү сайн ойлгож, бие даасан хүн болоход нь туслах зорилгоор бүтээсэн билээ. Мэдрэмжийн тухай ярилцсанаар гуниглах, уурлах, айх зэрэг нь хэвийн л зүйл гэдгийг ойлгоход туслах юм. Хүнд хэцүү бүхнийг тэвчээртэйгээр даван туулж сурсан хүүхэд дэлхий ертөнцийг хайрлаад зогсохгүй, аливаа харилцаанд итгэлтэй, аз жаргалтай нэгэн болдог. Өөрийгөө хүндэлж, хайрлаж сурснаар хүүхэд тань атаархах мэдрэмжээ захирч чаддаг болно. Атаархах нь энгийн зүйл л дээ. Гэхдээ атаархал хүүхдэд өөрийгөө бусадтай харьцуулан бодох огт хэрэггүй айдас төрүүлж байдаг. Хүүхдүүд бусад хүүхдийн тоглоом, авьяас чадвар, нөхөрлөл зэрэгт атаархдаг. Ямар ч тоглоом, авьяас чадвар, найз нөхдөөс үл хамааран тэдэнд өөрийнх нь үнэ цэнийг мэдрүүлж, хэрхэн өөрийгөө хайрлахыг зааснаар атаархлыг даван туулахад туслах юм шүү. Хүүхэд өөрийн үнэ цэнээ мэдрэх тусам бусадтай өөрийгөө харьцуулахаа больдог. Хүүхэдтэйгээ хамт цагийг өнгөрөөж, хөгжилдөж, ярилцсанаар бяцхан үрийн тань өөртөө итгэх итгэл нэмэгдэж, улмаар юунд ч атаархах хэрэггүй гэдгийг ойлгох болно. Бяцхан үрстээ өгч чадах хамгийн гайхалтай зүйлсийн нэг нь тэдэнд сэтгэл санааны хувьд аюулгүй тайван байдлыг мэдрүүлэх явдал юм. Хорвоо ертөнцийг танин мэдэж, догдлон, хөөрч байгаа тэднийхээ мэдрэмжийг хуваалцаж, хүнд хэцүү үеүдэд санаа тавих нь хүүхдийнхээ сэтгэл санааг хамгаалж буй хэрэг юм. Хүүхэдтэйгээ хамт тоглож, төсөөлөн бодож, хамтдаа суралцаж, сэтгэл санааг нь зовоосон асуудлыг хамтдаа шийдэх үед тэд амар тайвныг мэдэрч, хайрлуулж, хамгаалуулж буйгаа мэдрэх болно. Хүүхдээ өөртөө итгэлтэй хүн болгохын тулд бүтэлгүйтэл, алдаа, ялагдал, ичгэвтэр байдал, хүнд хэцүү үеийг даван туулахад нь туслаарай. Энэ нь сайхан бүхнийг мэдрэх хийгээд хамгийн шилдэг нэгэн байхаас ч илүү чухал зүйл юм.

Сэтгэлээ гаргаж хийсэн зүйлийг нь ойшоохгүй шоолох, амласнаа биелүүлэхгүй байх, эсвэл хийсэн зүйлс нь бүтэлгүйтэхэд хүүхдийн урам хугардаг. Ийм үед та хүүхдээ хэрхэн дэмжиж, зоригжуулдаг вэ? Мэдрэмжийн цуврал номуудыг хүүхэд өөрт төрж буй мэдрэмжүүдээ илүү сайн ойлгож, бие даасан хүн болоход нь туслах зорилгоор бүтээсэн билээ. Мэдрэмжийн тухай ярилцсанаар гуниглах, уурлах, айх зэрэг нь хэвийн л зүйл гэдгийг ойлгоход туслах юм. Хүнд хэцүү бүхнийг тэвчээртэйгээр даван туулж сурсан хүүхэд дэлхий ертөнцийг хайрлаад зогсохгүй, аливаа харилцаанд итгэлтэй, аз жаргалтай нэгэн болдог. Урам хугарах үед нь хүүхдэдээ санаа тавин тусалж байвал амьдралын бэрхшээл саад тэгтлээ хүнд санагдахгүй. Урам хугарах явдал хүн бүрд л тохиолддог болохыг хүүхэд ойлгож авах хэрэгтэй. Тэр үедээ нээлттэй ярилцаж, эрүүл зөв арга замаар сэтгэлээ уудлан ярилцаж сурахад нь хүүхдэдээ туслаарай. Урам хугалах асуудал гарч ирэхэд хэрхэн зөвөөр шийдэхийг та өөрөө ч хүүхдэдээ үлгэрлэн харуулж болох юм. Энэ үед хүн гуниглаж, бүр уурлаж болох хэдий ч тэр бүхнийг даван гарч болдгийг тэд танаас ухаарч авна. Урам хугарах мэдрэмжтэйгээ нүүр тулж, даван гарахад нь тусалж байвал хүүхдэд тэвчээр хатуужил сууна. Тэвчээр хатуужилтай хүүхдүүд өөртөө итгэлтэй байж, сэтгэл хөдлөл, мэдрэмжээ илүү ухаалгаар зохицуулж чаддаг. Бяцхан үрстээ өгч чадах хамгийн гайхалтай зүйлсийн нэг нь тэдэнд сэтгэл санааны хувьд аюулгүй тайван байдлыг мэдрүүлэх явдал юм. Хорвоо ертөнцийг танин мэдэж, догдлон, хөөрч байгаа тэднийхээ мэдрэмжийг хуваалцаж, хүнд хэцүү үеүдэд санаа тавих нь хүүхдийнхээ сэтгэл санааг хамгаалж буй хэрэг юм. Хүүхэдтэйгээ хамт тоглож, төсөөлөн бодож, хамтдаа суралцаж, сэтгэл санааг нь зовоосон асуудлыг хамтдаа шийдэх үед тэд амар тайвныг мэдэрч, хайрлуулж, хамгаалуулж буйгаа мэдрэх болно.

Дуртай тоглоомоосоо салах, хайртай хүмүүс нь маргалдах гээд олон зүйлсээс болж хүүхэд гунигладаг. Энэ үед нь та хүүхдэдээ хайр халамжаа мэдрүүлж, яагаад гуниглах болсон шалтгааныг нь заавал асууж, тайлбарлаж өгөөрэй. Мэдрэмжийн цуврал номуудыг хүүхэд өөрт төрж буй мэдрэмжүүдээ илүү сайн ойлгож, бие даасан хүн болоход нь туслах зорилгоор бүтээсэн билээ. Мэдрэмжийн тухай ярилцсанаар гуниглах, уурлах, айх зэрэг нь хэвийн л зүйл гэдгийг ойлгоход туслах юм. Хүнд хэцүү бүхнийг тэвчээртэйгээр даван туулж сурсан хүүхэд дэлхий ертөнцийг хайрлаад зогсохгүй, аливаа харилцаанд итгэлтэй, аз жаргалтай нэгэн болдог. Хүүхэд өөрийгөө үнэлж сурах нь гунигтай үеийг давахад тустай. Гэр бүл салалтаас эхлээд, ойр дотнын хүн нас барах (хайртай тэжээмэл амьтан ч байж болно), хүндээр өвдөх гээд л олон шалтгаанаас хүүхэд гуниглаж болно. Эцэг эхийн хайр тэднийг өөртөө итгэлтэй, өөрийгөө үнэлдэг, амьдралын сайн сайханд итгэдэг хүн болоход тусалдаг. Гунигтай байгаагаа, басхүү гунигийн шалтгаан болж буй таагүй зүйлсийг анзаарч мэдэрснээр тэдгээрийг даван гарах, хүлээн зөвшөөрч, цааш урагшлах итгэл найдварыг өгнө. Бяцхан үрстээ өгч чадах хамгийн гайхалтай зүйлсийн нэг нь тэдэнд сэтгэл санааны хувьд аюулгүй тайван байдлыг мэдрүүлэх явдал юм. Хорвоо ертөнцийг танин мэдэж, догдлон, хөөрч байгаа тэднийхээ мэдрэмжийг хуваалцаж, хүнд хэцүү үеүдэд санаа тавих нь хүүхдийнхээ сэтгэл санааг хамгаалж буй хэрэг юм. Хүүхэдтэйгээ хамт тоглож, төсөөлөн бодож, хамтдаа суралцаж, сэтгэл санааг нь зовоосон асуудлыг хамтдаа шийдэх үед тэд амар тайвныг мэдэрч, хайрлуулж, хамгаалуулж буйгаа мэдрэх болно.

Хайр гэдэг бол хүүхдийн хувьд нохойгоо халамжлах, тоглоомоо хайрлах зэргээс эхэлнэ. Энэ үед л хүүхдээ хайрлуулах, хайрлахад сургах нь чухал юм. Хүүхэд тань хайрыг мэдэрч, хайраа бусдад илэрхийлэх үед та хэрхэн дэмжиж, тусалдаг вэ? Мэдрэмжийн цуврал номуудыг хүүхэд өөрт төрж буй мэдрэмжүүдээ илүү сайн ойлгож, бие даасан хүн болоход нь туслах зорилгоор бүтээсэн билээ. Мэдрэмжийн тухай ярилцсанаар гуниглах, уурлах, айх зэрэг нь хэвийн л зүйл гэдгийг ойлгоход туслах юм. Хүнд хэцүү бүхнийг тэвчээртэйгээр даван туулж сурсан хүүхэд дэлхий ертөнцийг хайрлаад зогсохгүй, аливаа харилцаанд итгэлтэй, аз жаргалтай нэгэн болдог. Хайрлах нь хүүхдэд халуун дулаан, амар тайван, онцгой мэдрэмж төрүүлдэг. Эцэг, эхчүүд заримдаа хүүхдээ дуулгавартай байсных нь төлөө бэлэг сэлт, онцгой ямар нэг зүйл өгөхөө хайраа илэрхийлж байна хэмээн эндүүрдэг. Харин хүүхдүүд үргэлж тантай хамт цагаа өнгөрөөхийг л хүсэж байдаг юм шүү. Хүүхдэдээ өдөр бүр хайраа мэдрүүлэхийн тулд тэднийг тэвэрч, инээмсэглэж, ялангуяа хүнд хэцүү үеүдэд тэвчээртэй хандах нь чухал юм. Завгүй амьдралын хэмнэл дунд хүүхэдтэйгээ хамт цагийг өнгөрүүлж, тэднийг анхаарна гэдэг амаргүй ч үр дүн нь тун гайхалтай байх болно. Өөрийгөө хайрлаж сурснаар хүүхэд өөрийгөө хүндэлж, бусдыг төвөггүй хайрлаж, цаашлаад хорвоо ертөнцийг айдасгүйгээр туулж чадах нэгэн болж төлөвшдөг билээ. Бяцхан үрстээ өгч чадах хамгийн гайхалтай зүйлсийн нэг нь тэдэнд сэтгэл санааны хувьд аюулгүй тайван байдлыг мэдрүүлэх явдал юм. Хорвоо ертөнцийг танин мэдэж, догдлон, хөөрч байгаа тэднийхээ мэдрэмжийг хуваалцаж, хүнд хэцүү үеүдэд санаа тавих нь хүүхдийнхээ сэтгэл санааг хамгаалж буй хэрэг юм. Хүүхэдтэйгээ хамт тоглож, төсөөлөн бодож, хамтдаа суралцаж, сэтгэл санааг нь зовоосон асуудлыг хамтдаа шийдэх үед тэд амар тайвныг мэдэрч, хайрлуулж, хамгаалуулж буйгаа мэдрэх болно.

Хүүхдэд сандарч түгших үе олон бий. Хүмүүсийн өмнө гарах, шинэ зүйл сурах гэх мэт. Сандарч түгших нь хэвийн л зүйл боловч, сандарсан үедээ юу хийх, өөрийгөө яаж тайвшруулахыг хүүхдэдээ заавал хэлж өгөөрэй. Мэдрэмжийн цуврал номуудыг хүүхэд өөрт төрж буй мэдрэмжүүдээ илүү сайн ойлгож, бие даасан хүн болоход нь туслах зорилгоор бүтээсэн билээ. Мэдрэмжийн тухай ярилцсанаар гуниглах, уурлах, айх зэрэг нь хэвийн л зүйл гэдгийг ойлгоход туслах юм. Хүнд хэцүү бүхнийг тэвчээртэйгээр даван туулж сурсан хүүхэд дэлхий ертөнцийг хайрлаад зогсохгүй, аливаа харилцаанд итгэлтэй, аз жаргалтай нэгэн болдог. Сандарч түгших үед, бидний тархинаас биед маань таагүй шинж тэмдэг үүсгэн “тулааны бэлэн байдал”-ын дохио өгдөг байна. Сандрах үед бие махбодод илрэх шинж тэмдгүүд аягүй ч гэлээ хүн бүрд тохиолддог жирийн үзэгдэл бөгөөд түүний ачаар бид анхаарлаа илүү сайн төвлөрүүлж эхэлдэг. Ийм үедээ аажмаар гүнзгий амьсгалах юм уу ус уувал хамаагүй дээрддэг болохыг хүүхдэдээ хэлж өгөөрэй. Санаа зовоосон зүйлийнх нь тухай ярилцаж, сандарч түгших бол хэвийн зүйл гэдгийг тайлбарлаж ойлгуулах нь зүйтэй. Асуудлыг нь хуваалцаж, эерэг шийдэл санал болгож байвал хүүхэд тань үнэ цэнтэй, чухал нэгэн болохоо мэдэрч, өөртөө итгэлтэй болсноор сэтгэл зовоосон асуудлаа зөв зохицуулж сурахад тустай. Бяцхан үрстээ өгч чадах хамгийн гайхалтай зүйлсийн нэг нь тэдэнд сэтгэл санааны хувьд аюулгүй тайван байдлыг мэдрүүлэх явдал юм. Хорвоо ертөнцийг танин мэдэж, догдлон, хөөрч байгаа тэднийхээ мэдрэмжийг хуваалцаж, хүнд хэцүү үеүдэд санаа тавих нь хүүхдийнхээ сэтгэл санааг хамгаалж буй хэрэг юм. Хүүхэдтэйгээ хамт тоглож, төсөөлөн бодож, хамтдаа суралцаж, сэтгэл санааг нь зовоосон асуудлыг хамтдаа шийдэх үед тэд амар тайвныг мэдэрч, хайрлуулж, хамгаалуулж буйгаа мэдрэх болно.

Цэцэрлэг дээрээ найзтайгаа муудалцах, дүүтэйгээ тоглоомоо булаацалдах, загнуулах, шоолуулах гээд л уурлаж бухимдах зүйлс хүүхдэд цөөнгүй тохиолдоно. Энэ үед нь та хүүхдээ хэрхэн тайвшруулдаг вэ? Мэдрэмжийн цуврал номуудыг хүүхэд өөрт төрж буй мэдрэмжүүдээ илүү сайн ойлгож, бие даасан хүн болоход нь туслах зорилгоор бүтээсэн билээ. Мэдрэмжийн тухай ярилцсанаар гуниглах, уурлах, айх зэрэг нь хэвийн л зүйл гэдгийг ойлгоход туслах юм. Хүнд хэцүү бүхнийг тэвчээртэйгээр даван туулж сурсан хүүхэд дэлхий ертөнцийг хайрлаад зогсохгүй, аливаа харилцаанд итгэлтэй, аз жаргалтай нэгэн болдог. Өөрийгөө зөвөөр үнэлж сурсан хүүхэд уурлаж уцаарлаж, зөрүүдэлж сөргөлдөх нь бага байдаг. Уур бол аргыг нь олоход хамгийн хэцүү мэдрэмжүүдийн нэг юм. Уурлах үе хүн бүрд л тохиолддог, жам ёсны зүйл гэдгийг хүүхэд ойлгож авах хэрэгтэй. Энэ номын үйл явдлыг өөр дээрээ бодож үзэх боломжийг олгосноор хүүхэд үнэ цэнтэй, чухал нэгэн болохоо мэдрээд зогсохгүй уур бухимдлаа зөв аргаар гадагшлуулж сурна. Аливаа асуудлын шийдлийг өөрөө олж, түүнийгээ хэрэгжүүлэхэд нь хүүхдэдээ тусалж байвал өөртөө итгэлтэй хүн болж, ингэснээрээ уураа хянаж сурахад нь тустай. Бяцхан үрстээ өгч чадах хамгийн гайхалтай зүйлсийн нэг нь тэдэнд сэтгэл санааны хувьд аюулгүй тайван байдлыг мэдрүүлэх явдал юм. Хорвоо ертөнцийг танин мэдэж, догдлон, хөөрч байгаа тэднийхээ мэдрэмжийг хуваалцаж, хүнд хэцүү үеүдэд санаа тавих нь хүүхдийнхээ сэтгэл санааг хамгаалж буй хэрэг юм. Хүүхэдтэйгээ хамт тоглож, төсөөлөн бодож, хамтдаа суралцаж, сэтгэл санааг нь зовоосон асуудлыг хамтдаа шийдэх үед тэд амар тайвныг мэдэрч, хайрлуулж, хамгаалуулж буйгаа мэдрэх болно.

Энд өгүүлэх бүхэн итгэл найдвар дүүрэн зүрх сэтгэл дэлхийг өөрчлөх хүчтэйг нотлон харуулна. Эдгээр хатан зоригт эмэгтэйчүүдийн түүх охидыг урам зоригоор бялхааж, гоо үзэсгэлэн гэдэг нас үл харгалзан өөр өөрийн өнгөтэй оршин байдгийг ойлгуулж, залуу охидыг гайхшруулах болно. Номыг уншсан хүн бүр хүсэл тэмүүлэл, сониуч зан, өгөөмөр сэтгэлээр дүүрэн явах нь жинхэнэ амжилт, аз жаргал гэдгийг олж мэдээсэй. Амьдралынхаа үнэ цэнэтэй хором мөч бүрт аз жаргалтай байж, шинийг эрэлхийлж явах хэрэгтэй гэдгээ битгий мартаарай.

Тэрслүү охидод зориулсан бяцхан түүхүүд олон талаараа үеийн үед үнэ цэнээ хадгалсаар байх болно. Тухайлбал ном бүтээхэд маш их хэмжээний мөнгөн хандив дал гаруй орны хүмүүсийн дэмжлэгээр босч, түүгээр ч зогсохгүй дэлхийн өнцөг булан бүрээс авьяаслаг эмэгтэй зураачид сайн дураараа хамтран ажилласан зэрэг олон шалтгаан бий. Залуу охид ирээдүйн амьдралд нь тохиож болох бэрхшээл бүхэнд бэлтгэлтэй байх хэрэгтэй. Гэхдээ тэр бүхэн дааж давшгүй зүйл биш гэдгийг ойлгох, аливаад сэтгэлийн хаттай байх нь хамгаас чухал. Саад тотгор, гутрал гунигийг даван туулах өөрийн замаа олж, яг л энэхүү номд бичигдсэн гайхалтай эмэгтэйчүүдийн нэгэн адил хойч үедээ үлгэр дууриал болж хүч тэнхээ хайрлаарай. Дэлхийн өнцөг булан бүрт буй хүсэл тэмүүллээр дүүрэн тэрслүү охидоо хязгааргүй мөрөөд, өөдөө тэмүүл, шаргуу тэмц, хэзээ ч бүү шантраарай!

Аав ээж нар хүүхдийнхээ насны онцлогт нь тохируулсан бэлгийн боловсролын талаар ярилцаж, зөвлөгөө өгөх нь хамгийн чухал үүрэг хариуцлага гэж хэлж болох юм. Бид ярилцаагүй, бодит мэдээ мэдээллийг зөв цагт нь өгөөгүйн улмаас хүүхдүүд маань санаатай болон санаандгүй алдаа гаргах нь цөөнгүй байдаг. Тэгвэл бэлгийн боловсрол гэдгийг бага наснаас авхуулан хүүхэд бүрийн насны онцлогт тохируулан хүний бие махбод болон түүний үйл ажиллагаа, нөхөн үржихүй, сэтгэл хөдлөл, хүний эрхийн талаар олгогдох цогц мэдлэг гэж ойлгож болно. Тиймээс бид эцэг эхчүүд, асран хамгаалагч нарт зориулан гэр бүлээрээ хамт унших бэлгийн боловсролын анхны номоо орчуулан гаргахад бэлэн боллоо.